آخماتواي نگون بخت

در جمعي صحبت از آخماتوا شاعر بزرگ روس شد. آقايي از تعريف هايي كه در باره آخماتوا مي شد حيرت كرده بود. آخر سر به حرف درآمد:

» من زياد اهل شعر نيستم اما به هر حال از آن جائيكه عمري را با كتاب سر كردهام دور از شعر هم نبوده ام تازگي ها كتابي از آخماتوا خواندم. ببخشيد شعرهاي اين كتاب كه از او نقل شده بود چنان سست و سخيف بود كه مانده ام چرا اين زن را آنقر بزرگش كرده اند. تنها چيزي كه به نظرم رسيد اين بود كه احتمالا مسائل سياسي و جنگ سرد باعث شده بود كه به بهانه ناراضي بودن اواز سيستم استالين آنقدر گنده اش كرده باشند.»

همه حيرت كرديم او به تاييد همه مان فرهيخته بود و نكته سنج. از او خواستيم دليلي براي حرف هايش بياورد و او كتاب » سرگذشت آنا آخماتووا» را كه اخيرا چاپ شده آورد و شعر هايي از آن برايمان خواند. البته كتاب زندگينامه است و به نثر اما طبيعي است كه جا به جا نمونه هايي از شعر هاي او نقل شده است. دو سه شعر از آن همه كه خواند يادداشت كردم. حق با اين دوست عزيز است. اگر آخماتوا چنين شعرهايي سروده باشد واي به سليقه ميليون ها كه اين همه به به و چه چه گفته اند و مي گويند براي اين شاعر. به اين چند شعر توجه كنيد:

خوش آمدي، اي درد جاودان!

عمر شاه خاكستري شد به  ديروزين  پايان

شب پاييزين  بود سرخ و نمور

شويم باز آمد و گفت صبور.

تو داني كه باز آوردندش ز نخجير.

بود كالبدش آرميده به پاي بلوط

…..(ص 67)

—————————————-

مي پنداشتيم گداياني بي چيزيم

تا آن كه همه چيز را يكباره از دست داديم

آنگاه هر يوم، يوم الخاطره شد

و ترانه اي تازه سروديم

در باب مال و منالي كه داشتيم

و فتوت خداوندي كه پيش از آن شاملش بوديم…(ص94)

————————————-

من نيم از آناني كه ترك وطن مي كنند

كه دشمنانشان وارسي مي كنند.

مجيز خشك و خالي نكند در من اثر

ندهم به آنان شعر خود بي ثمن…..(ص 148)

—————————————-

در اين جهان به سه چيز عشق مي ورزيد:

طاووس سپيدٌ نماز مغرب

ونقشه رنگ و رو رفته امريكا

از گريه بچه ها بدش مي آمد.

از چاي با مرباي تمشك بدش مي آمد

و از زنان سليطه در زندگي اش. حال فكر كنيد كه :

من زن او بودم.

—————————

نمونه ها زياد بود به تعداد همه شعر هايي كه از او نقل شده. بسياري از آن ها در مجموعه » خاطره اي در درونم هست «برگردانده شده. مي شود سري هم به آن هاهم زد و روايتي ديگر هم از اين اشعار خواند.